Nieuwe Nuts

Decentrale elektriciteitsvoorziening

Laatst geactualiseerd in 2007

De toenemende elektriciteitsvraag vergt uitbreiding van de opwekkingscapaciteit. Meest besproken in de media is de bijplaatsing van enkele nieuwe grote kolencentrales. Minder besproken is de sterke groei van decentrale WKK. Deze was in 2003 goed voor ca 27 procent  van de Nederlandse elektriciteitsproductie. Sindsdien is het opgestelde vermogen - met name in de agrarische sector - sterk gegroeid. De glastuinbouw organiseert zich zelfs als virtueel energiebedrijf, waarbij ze claimt het equivalent te vertegenwoordigen van twee grote elektriciteitscentrales.

WKK parkt gemeente Westland

Sterke groei van het WKK-park (decentraal opgesteld elektrisch vermogen) in de gemeente Westland.

Het energetisch rendement van de decentrale WKK’s is  aanzienlijk groter dan dat van industriële centrales. Bovendien dragen ze bij aan een grotere stabiliteit en onkwetsbaarheid van de energievoorziening.

Centrale en decentrale energievoorziening

Stopcontact rendement         43% (o.a. steenkool)
Nieuwe steenkoolcentrale     45% (poederkool)
Aardgascentrale                        56%
Decentrale WKK                         92% (43%e / 49%th)

Buurtenergie

In akkerbouw en veeteelt begint elektriciteitsproductie onderdeel van de bedrijfsvoering te vormen. Reststromen - zoals mest - worden vergist en omgezet in biogas waarmee elektriciteit wordt geproduceerd. Akkerbouwers stappen in energiegewassen, waarvan een deel terecht komt in de lokale energievoorziening. Een in het oog springend voorbeeld in Nederland is Polderwijk in Zeewolde waar mestvergisting een deel van de warmte gaat leveren voor een wijk van circa 3.150 woningen. De vergisting vind plaats bij de boerderij. Vervolgens wordt het biogas per buis naar de woonwijk getransporteerd, waar het in elektriciteit en warmte wordt omgezet. De warmte wordt met een lokaal distributienet geleverd aan de woningen. De elektriciteit (WKK van ca 2 MW) wordt geleverd aan het net. Deze elektriciteit en warmte uit biogas worden ‘klimaatneutraal’ genoemd.

Klimaatneutraal betekent nog niet schoon

Klimaatneutraal betekent echter niet per definitie ‘schoon’. Ook verbranding van biobrandstoffen is vervuilend (i). Niet alleen de oorsprong van de brandstof is van belang. Ook de manier waarop de brandstoffen worden toegepast moet worden verbeterd. In de huidige generatie decentrale WKK wordt energie weliswaar – potentieel – beter benut (ii). De installaties zijn nog steeds vervuilend, zij het een stuk minder dan bijvoorbeeld kolencentrales. Zo is er sprake van emissies van NOx en onverbrand methaan.

Nuttig gebruik van CO2

Tuinders hebben echter reden om met schone motoren te werken en de rookgassen te reinigen. CO2 is namelijk een belangrijke meststof voor hun teelt (iii). Tuinders maken dan ook graag gebruik van de CO2 die bij verbranding ontstaat. Deze is echter alleen in de kas te gebruiken wanneer ze voldoende zuiver is. Waar industriële WKK op basis van restricties tot emissiebeperking moet worden gedwongen, heeft de glastuinbouw een eigen en economisch onderbouwde reden om rookgassen te reinigen. Nu emissienormen worden aangeschept blijkt de glastuinbouw - in ieder geval wat NOx betreft - dan ook al relatief schoon. Dat illustreert meteen hoe het werken in kringlopen industriële verbruikspatronen doorbreekt en leidt tot structureel duurzame processen en technieken, die minder verkwisten en vervuilen. 

De industriële lobby bepleit intussen een verdere centralisering van de elektriciteitsvoorziening op basis van kernenergie en/of kolen. Ook wil zij centralisering van zeggenschap over de energietransitie, waarbij de grote industrieën uiteraard de leiding krijgen. Beide staan haaks op de ontwikkelingen die echte duurzaamheid kunnen bevorderen. Het is zaak dat ‘centraal’ van overheidswege niet wordt bevoordeeld boven ‘decentraal’. Aan de schoorsteen kan in de tijd progressief restrictief worden gestuurd op emissiebeperking. Stimulerend beleid moet echter zijn gericht op verbetering van de omzettingstechnieken waarbij energetisch rendement, hergebruik van reststromen en de toepassing van duurzame hulpbronnen leidend zijn. Nederland heeft dankzij het aardgasnet  een relatief decentrale elektriciteitsvoorziening. Dit geeft een goed uitgangspunt om de energievoorziening naar duurzaam te transformeren. Het zou zonde zijn deze voorsprong ongedaan te maken, door centralisering tot uitgangspunt te nemen.

 

 

Nieuwe Nuts

Download het rapport

 
Achtergronden van Nieuwe Nuts
Alternativenergiedorf Güssing
Nieuwe Sanitatie in Sneek
Bioenergiedorp Jühnde
De Gouden Leeuw
De Zonneterp
Het Carré

Waarom Nieuwe Nuts?
Duurzaamheid
Eindige hulpbronnen
De kringloopeconomie

Ontwikkelingen in NL
Lokale vlechtwerken
Individueel en collectief

Drijvende krachten
Rol van het net
Industriële revolutie
Procesintensificatie

Belemmeringen
Gevestigde belangen
Nieuwe schaarste
Internationalisatie en marktwerking

Belang van elektriciteit
Elektriciteit en warmte
Decentrale elektriciteistvoorziening
Toekomst van de elektriciteitsvoorziening

Ruimtelijke orkestratie
Duurzaamheid als sturend principe
Centraal of decentraal
Innovatie in de Nieuwe Nutszone

Ruimtelijke sturing
Nutsvoorzieningen
Rol van de gemeente
Duurzaamheid en exploitatieplan

Betrokken bewoners
Bewonersparticipatie
Bewonersinitiatief
Keuzevrijheid en zelfwerkzaamheid

Ontwikkeling en dienstverlening
Waardecreatie door doelgroeporiëntatie
Service en prestaties
Waar te beginnen?

Het Nieuwe Nutsbedrijf
Transparantie
Participatie
Levensloop

Tarieven
Prijsvorming
Prijsontwikkeling
Maatschappelijke functies

Vermogen
Fondsvorming en risicokapitaal
Maatschappelijk kapitaal
Welvaart in de Nieuwe Nutszone

Archief
 

(i) Verbrandingsgassen worden niet ineens schoon wanneer het om biomassa gaat. Ook houtgassen zijn giftig. En wanneer we massaal op ethanol zouden gaan rijden wordt de atmosfeer niet minder kankerverwekkend (zie bijvoorbeeld: Stanford Report, April 18, 2007)

(ii) De restwarmte moet ook daadwerkelijk nuttig worden gebruikt.

(iii) CO2 is de belangrijkste meststof voor planten en daarmee ook de primaire bron voor zuurstof in de atmosfeer. Zonder CO2 en plantaardig leven is dierlijk leven op aarde niet mogelijk.

 

 

Nieuwe Nuts
Informatie op deze website wordt niet geactualiseerd. Ze is met de nodige zorgvuldigheid tot stand gekomen. Ze is echter geen alternatief voor gedetailleerd advies in specifieke omstandigheden. Alle teksten zijn geschreven op persoonlijke titel van de auteur(s) en reflecteren niet noodzakelijk de zienswijze van de site-eigenaar of van welke andere natuurlijke of rechtspersoon dan ook. Eventuele onjuistheden zijn niet uit te sluiten. Vragen en reacties zijn welkom op info@nieuwenuts.nl. NieuweNuts.nl is mede mogelijk gemaakt door Elannet BV en InnovatieNetwerk.
Nieuwe Nuts