Column oorspronkelijk verschenen in wijkbulletin De Pijp/Oud Zuid

De tegenstem

We leven in een democratie. Dat betekent dat het volk regeert. Tot nu toe is dat moeilijk uitvoerbaar gebleken vandaar dat wij ons behelpen met volksvertegenwoordiging. Vergeleken met de absolutistische vorsten, halfgoden en tyrannen is dat een hele verbetering. Via de stembus geven wij ons mandaat aan iemand die vervolgens een paar jaar lang voor ons mag optreden. Zelden is dat iemand uit onze eigen kennissenkring want die staat niet altijd verkiesbaar op de lijst. We weten eigenlijk niet veel van degene die ons vertegenwoordigt. Eén ding weten we echter wel: dat hem het zwijgen is opgelegd door zijn partij. 

Die partij heeft namelijk een 'programma'. Dat is een gekunsteld samenstel van stellingen, onderwerpen en zienswijzen dat door een handje vol partij-getrouwen bijeen is geharkt. Belangrijkste doelstelling ervan is om een eigen gezicht te tonen wat niet erg makkelijk blijkt te zijn. Partijen lijken meer op elkaar dan dat ze van elkaar verschillen. Allen spelen met dezelfde vraag: Hoe behouden en vergaren we steeds grotere macht. 

De macht in Nederland is intussen een stabiel en veilig bedrijf. Revoluties en machtswisselingen zijn al lang niet meer gezien. Het bloed en de bajonetten hebben het afgelegd tegen een rood potlood en een stembiljet. Het is dan ook niet de bedoeling dat wij de heersende macht nog wensen te betwisten. Van ons wordt enkel ordelijke onderwerping gevraagd die wij regelmatig in het stemlokaal mogen betuigen. De burger krijgt één keuze: of hij stemt of hij zwijgt, maar tornen aan de macht, dat is volslagen uit de tijd.

Je stem wordt eigenlijk tegen je gebruikt: Je wordt medeplichtig aan het gevoerde wanbeleid.

En als je dan gaat stemmen weet je zelden waarvoor je eigenlijk stemt. Aan partijleden is het zwijgen opgelegd. Partijprogramma's zijn duister en vol geheime agenda's en dubbelzinnigheden. Je stem wordt eigenlijk tegen je gebruikt: Je wordt medeplichtig aan het gevoerde wanbeleid. Ik kies dan ook voor de tegenstem. Dat wil zeggen niet stemmen vóór iets waarvan je niet weet wat het is maar stemmen tegen concrete dingen zodra ze zich voordoen.

Die tegenstem zou zo kunnen werken: Direct nadat de nieuwe lichting bestuurders is aangetreden gaan de stemlokalen open. Wie na verloop van tijd 10 % van de kiesgerechtigden tegen zich heeft moet het veld weer ruimen. Daarmee staan de pas verworven zetels altijd op de tocht. Wanneer duizenden burgers bereid zijn het rode potlood tegen je te hanteren dan ben je er geweest. Periodieke verkiezingen en bijbehorende campagnes zijn niet meer nodig. De weg-stemlokalen zijn immers altijd geopend.

Volksvertegenwoordigers en bestuurders moeten dan boven de partijen gaan staan. Ze zouden anders te kwetsbaar zijn en uit principe al direct worden weggestemd. Partijen zijn binnen de kortste keren verdwenen en met hen de dogmatiek, het extremisme en gelobby. Met de tegenstem komt er meer ruimte voor echte democratie. Het zou mij benieuwen wie van de zittende bestuurders de tegenstem zou overleven. Misschien wel geen een ;-)<<

Rotterdam, 20 januari 2001

© 2001 mr edgar wortmann / elannet bv